Hamilelikte tiroid tembelliği:

Hamilelikte hipotiroidi:
Hamilelikte tiroid tembelliği tıp dilindeki adı ile hipotiroidizm veya hipotiroidinin en sık nedeni Hashimoto hastalığıdır. İngilizcesi Hashimoto’s thyroiditis Türkçe tercüme ve okunuşu Haşimoto tiroiditi şeklindedir. Hashimoto hastalığı otoimmun bir hastalıktır. Yani bizim kendi bağışıklık sistemimizin kendi tiroid bezimizi tanımayıp, hatalı olarak tiroid bezini bir virus, bir bakteri, bir mikrop veya yabancı cisim zannederek antikor oluşturmasıdır. Normalde antikor kandaki beyaz hücrelerin yani lökositlerin, dokularda da plazmosit denilen hücrelerin vücut savunması için ürettikleri maddelerdir. Haşimoto hastalığında antiTPO ve antiTG adlı antikorlar tiroid bezinde tahribat yapar.

Haşimoto hastalığı ile ilgili bilgilere web sitemizin aşağıda linki verilen sayfasından ulaşabilirsiniz.

 http://www.endokrinoloji.com/hasimato_hastaligi.html

Hamilelikte hipotiroidi hem annenin kendisini hem de anne karnındaki bebeği etkiler. Teşhis kanda serbest T4 düzeyinin düşük, TSH düzeyinin yüksek olması ile konulur. Bize sık başvuran bir hastalık senaryosunu sevgili okuyucularımız ile paylaşmak istiyorum:

Bize başvuran hasta sigara içen genç bir bayandır. Bir süredir evlidir. Eşi ile beraber çocuk yapmaya karar verir. Akabinde sigarayı bırakır. Sigaranın ani bırakılması bağışıklık sisteminde bozulmalara yol açar. Bağışıklık sisteminin tıp dilindeki adı immun sistemdir. Bağışıklık sistemi bozulduğundan Haşimoto hastalığı gelişir. Hastamız bu sırada gebe kalır. Erken teşhis gerçekleşmediğinden şimdi gebe olan hastamız risk altındadır. Tiroid tembelliği, anti TPO yüksekliği ve Haşimoto hastalığı kısırlık sebebi olduğundan aslında bu tür hastalar gebe kalmakta zorlanırlar. Kadın Doğum uzmanı tarafından endokrinolojiye sevk edilirler. Ancak sigaranın bırakılma zamanına denk düşecek şekilde Haşimoto hastalığı hızlı bir şekilde geliştiğinden hasta veya doktoru endokrinoloji bölümüne sevk almayı akıl edemez, gidişat oldukça hızlıdır. Her şey bir anda gelişir.

Böyle bir durumda hasta bize başvurduğunda ayrıntılı muayene, tiroid ultrasonografisi ve tüm Haşimoto ( Hashimoto ) testlerini yapıyoruz. Bunlar serbest T4, serbest T3, TSH, antiTPO ve antitiroglobulin ( kısaltılmış hali ile antiTG ) testleridir. Sonuçlara göre tedavi başlamaya veya tedavi başlamamaya karar veriyoruz. Hastayı gebelik süresinde ayda bir muayeneye çağırıyoruz. Hipotiroidizmde annenin tiroid bezi çift kişilik çalışamayacağı için ilaç tedavisi yapılması gereği açığa çıkıyor.

Hastada yıllardan beri hipotiroidizm, tiroid tembelliği veya Haşimoto hastalığı varsa o zaman mevcut aldığı ilacın dozunda artış gerekebilir. Bu yüzden Prof. Dr. Selçuk Can tiroid ve guatr hastalarında gebelik gelişmesi durumunda gebelik boyunca takibin endokrinoloji uzmanı tarafından yapılması gerektiğini söyledi.

Aşikâr hipotiroidi durumunda hastada belirtiler yanında kan testlerinde serbest T4 düşük, TSH düzeyi yüksektir. Aşikâr hipotiroidizm gebelikte sık değildir, gebelerin %0,3 ile 0,5’inde görülür ve aşağıdaki olumsuz sonuçlara yol açar:

·        Prematüre doğum

·        Bebekte düşük doğum ağırlığı

·        Artmış sezaryen olasılığı

·        Doğum sonrası bebekte hastalık riski ve buna bağlı artmış ölüm riski

·        Çocukta ilerleyen zamanlarda nöropsikolojik ve bilişsel bozukluklar

·        Doğum sonrası kanama

·        Pre-eklampsi ve gebelikte hipertansiyon

·        Plasental abruptio (plasentanın doğum zamanından önce yırtılması)

Subklinik hipotiroidi durumunda kanda serbest T4 normal, TSH düzeyi yüksektir. Subklinik hipotiroidi nispi olarak daha sıktır ve hamilelerin %2 ile %2,5’inde görülür. Subklinik hipotiroidi aşikâr hipotiroidi gibi fazla riskli bir durum değildir. Sadece prematürite oranı ve hamilelik kaybı (düşük, ölü doğum vb) riski artmıştır. Ayrıca bebeklerde ileri yaşlarda nöropsikolojik gelişme bozukluğu, IQ’ da olumsuz etkilenme olabilir.

Gebelikte hipotiroidi teşhisi nasıl konulur?

Gebelikte tiroid tembelliği teşhisi nasıl yapılır?

Kesin teşhis kan tetkikleri ile konulur. Hamileliğin ilk üç ayında TSH düzeyi 2,5 mU/L ve üzeri ise, gebeliğin dördüncü ayı ve sonrasında TSH düzeyi 3 mU/L ve üzeri ise hipotiroidizm vardır. TSH düzeyi yüksek iken serbest T4 düzeyi normal ise subklinik hipotiroidi, hem TSH yüksek hem de serbest T4 düşük ise aşikâr hipotiroidi mevcuttur. Bu teşhisi yanıltabilecek TSH düzeyini yükselten ilaç kullanımı, tiroid dışı başka hastalık olmamalıdır. 

Hamilelikte Hipotiroidi Tedavisi

Hamilelikte Tiroid Tembelliği Tedavisi

Anne ve bebeğin sağlığının ideal olması için İngilizcesi L-thyroxine, Türkçesi levotiroksin adlı ilaç ile tedavi yapılmalıdır. Hastalık ilk defa gebelikte ortaya çıktı ise gebelik süresince tedavi yapılıp daha sonra tedavi kesilebilinir. Hastalık gebelikten öncede varsa ve zaten hastamız ilaç kullanıyorsa bu tedavi genellikle ömür boyu süren bir tedavidir. Hasta daha önceden Levotiron, Euthyrox gibi ilaçları kullanıyorsa bunların dozunda %50’lik bir artış gerekebilir. Bu durum önceden ön görülüp, endokrinoloji ve metabolizma uzmanı tarafından doz ayarlaması yapılabilinir. Tedavinin hedefi TSH düzeyini trimester özellikli değerlere düşürmektir. İlk üç ayda TSH 0,1-2,5 mU/L, 4-5-6ıncı aylarda 0,2-3,0 mU/L, 7-8-9uncu aylarda 0,3-3,0 mU/L arasında olmalıdır.

Bu prensipler takip edildiği sürece hipotiroidi ve Hashimoto tiroiditinin gebelik üzerindeki etkisi olmamış gibi olacaktır ve hamilelik sorunsuz geçecektir.

 Bu makalemizde vermek istediğimiz mesaj kısaca şöyledir:

Gebelikte tiroid yavaş çalışırsa ve bu teşhis zamanında koyulup,  gerekli tedavi zamanında verilmez ise doğacak bebeklerde ileriki yaşlarda IQ istenen seviyeye çıkamayabilir.  Gelecekte öğrenme güçlüğü, iletişim bozuklukları, kötü akademik performans gelişebilir.  Bundan dolayı guatrın sık görüldüğü ülkemizde hamilelik öncesi veya hamilelik saptandığı zaman, kanda TSH ölçülerek tiroid testi yapılmalı, teşhis konulan kişilere gerekli tedaviyi reçete edilmelidir.  

Yazan: Prof. Dr. Selçuk Can

Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı

Kaynak göstermeden alıntı yapılmaması önemle rica olunur.