Subakut tiroidit

Tiroid iltihabı

Prof. Dr. Selçuk Can yaz mevsimi ve sonbahara girişte tiroid bezinde iltihaplaşmanın daha sık görüldüğünü, boynun ön kısmında ağrı, kırgınlık ve ateş ile belirti verdiğini belirtti. Subakut tiroidit boğaz bölgesinde bademcik, farenjit, larenjit gibi enfeksiyonlardan sonra tiroit bezinde gelişir. Subakut tiroidit iki ile sekiz hafta öncesinden geçirdiğimiz bir boğaz enfeksiyonundan sonra başlar ve tiroid bezinin iltihabı ile seyreden bir hastalıktır. Virüs enfeksiyonunun nasıl olupta tiroid bezinde belirti verdiği ve nasıl boğaz iç kısmından dış kısımda bulunan tiroid bezine atladığı bilinmemektedir. Üst solunum yolu yani bademcik, farenjit gibi virüs kaynaklı enfeksiyonlar boynun ön kısmında bulunan ve metabolizmada önemli görevleri olan tiroid bezine geçer. Tiroid bezi iltihaplanır ve şişer. Subakut tiroiditi olanlar boyun ön kısmında şiddetli ağrı, yutma zorluğu, boyunda baskı ve özellikle akşam saatlerinde baş gösteren ve artan ateş, kırgınlık, üşüme ve ürperme ile başvururlar. Hastalığın başında tiroid bezinin hızlı çalışması yani hipertiroidi denilen durum görülür ve çarpıntı, titreme, sinirlilik, terleme ve kilo kaybına neden olur. İlerleyen 3 ayda hipotiroidi yani tiroid tembelliği görülür. Tiroid tembelliğinde tam aksi belirtiler vardır. Kilo alma, metabolizmada yavaşlama, kalbin yavaş çalışması, unutkanlık, ciltte kuruma, el ve ayaklarda şişme ve ödem görülür. Tiroid iltihabı mevsim dönüşlerinin yaşandığı yaz sonu ve sonbaharda daha sık görülür. Çünkü bu dönemde vücudumuz virüs enfeksiyonlarına daha açıktır ve değişen hava sıcaklığına kolay adapte olamaz. Bu dönemde daha fazla virüs enfeksiyonuna yakalanırız. Soğuk algınlığına yakalanmamak, üşütmemek, öksürerek mikrop saçan kişilerin önünde durmamak, terli terli dolaşmamak, banyodan, duştan veya havuzdan sonra saçlar kurumadan rüzgarda veya soğukta kalmamak virüs enfeksiyonlarından uzak durmak için alınabilecek önlemlerdir. Boğaz enfeksiyonu geçirmezsek subakut tiroidit tarzında bir tiroid iltihabına yakalanma oranımız da azalacaktır. Subakut tiroidit hastalığında ilk iki ay tiroid bezi hızlı çalışır, bir ay normal çalışır, ardından gelen üç ay ise yavaş çalışır. Bu bir hızlı bir yavaş durumu, dur kalk yapan araba gibi metabolizmayı yorar ve kişiyi ne oluyoruz psikolojisi ile endişeye sevk edebilir. TSH düzeyi ilk iki ay düşük, takip eden bir ay normal ve ardından 3 ay yüksek seyir eder. Subakut tiroidit tedavisinde anti-inflammatuar ağrı kesici ilaçlar ve kortizon belli başlı tedavi seçenekleridir. Levotiron veya Euthyrox tarzı guatr haplarını almaya gerek yoktur. İlk aşamada anti-inflammatuar ilaçlar verilir. Bunlar fayda göstermez ise kortizona geçilir. Ancak ilk başta belirtiler ağır ve sedimantasyon gibi laboratuar bulguları çok bozuk ise başka ilaçlar ile oyalanmadan hemen kortizon tedavisi başlatılabilinir. Kortizonun bir buçuk ay kullanılması gerekli olabilir.  Kortizon uzman ellerde verildiğinde ve kısa süre kullanıldığı için yan etkileri çıkmaz veya minimumda olur. Subakut tiroidit 6 ay içinde düzelmesi beklenen bir hastalıktır. Yüzde on yirmi civarında ömür boyu tiroid hapı alınmasını gerektiren hipotiroidi hastalığı gelişebilir.

Yazan: Prof. Dr. Selçuk Can
Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı